وقتی دخل‌ و خرج خودروساز به هم نمی‌خورد

در حالی‌ که خطوط تولید ایران‌خودرو با همان ریتم همیشگی فعال‌ اند، پشت صحنه تولید خبر از فشار سنگین هزینه‌ها می‌دهد؛ فشارهایی که به‌ مراتب سریع‌تر از قیمت خودرو در حال رشد هستند.

طی ۶ ماه گذشته، هزینه مواد اولیه جهش کم‌ سابقه‌ای داشته است؛ ورق گرم ۵۷٪، ورق سرد ۶۱٪، آلومینیوم ۴۴٪ و پلی‌پروپیلن به‌ عنوان ماده‌ای حیاتی در قطعات خودرو، حدود ۶۰٪ افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند. افزایشی که مستقیماً روی بهای تمام‌شده خودرو اثر می‌گذارد.

این در حالی است که قیمت محصولات ایران‌خودرو در کارخانه تنها بین ۵درصد رشد کرده است. برای مثال سورن پلاس، رانا پلاس و دنا توربو، با وجود افزایش شدید هزینه تولید، افزایش قیمت محدودی داشته‌اند؛ موضوعی که از بیرون شاید جذاب به نظر برسد اما درون مجموعه، نشانه فشار مالی است.

ایران‌خودرو امروز بر سر یک دو راهی ایستاده؛ از یک‌سو کنترل قیمت برای حفظ بازار و از سوی دیگر هزینه‌هایی که برای بقا باید پرداخت شوند. این «جنگ پنهان هزینه‌ها» مهم‌ترین چالش خودروساز پس از خصوصی‌سازی است.

نقطه عطف ماجرا به بهمن ۱۴۰۳ بازمی‌گردد؛ زمانی که ایران‌خودرو به‌ طور رسمی خصوصی شد. مدیریت جدید با تمرکز بر اصلاح ساختار مالی، ارتقای کیفیت، کاهش بدهی‌ها و حرکت به سمت فناوری‌های نو وارد میدان شد.

نتیجه این رویکرد در نیمه دوم ۱۴۰۴ ملموس بود؛ معوقات تحویل خودرو به صفر رسید، شکایات مشتریان تا ۴۰٪ کاهش یافت و نخستین نمونه‌های خودروی هیبریدی داخلی وارد خط تست شدند.

تحلیلگران می‌گویند ایران‌خودرو فعلاً اجازه نداده افزایش هزینه‌ها مستقیماً به مصرف‌کننده منتقل شود. سیاستی که بازار را راضی نگه می‌دارد، اما حاشیه سود شرکت را تحت فشار قرار داده و اصلاحات درونی را به ضرورتی اجتناب‌ناپذیر تبدیل کرده است.

با برنامه‌ریزی برای تولید خودروی هیبریدی «تارا» تا ۱۴۰۵ و بهبود محسوس تصویر برند، ایران‌خودرو در آستانه یک گذار مهم قرار دارد؛ گذاری که اگر پایدار بماند، می‌تواند این خودروساز را به بازیگری فناور در صنعت خودرو تبدیل کند.