ورود کراس اوور ملی انحصار در خودروسازی را بیشتر می کند؟
کراس اوور های ملی ری را و آریا هر دو در آستانه ورود به بازار هستند. اما ورود این خودروها چه تاثیری بر روند کلی صنعت و بازار خودرو خواهد داشت؟
ایران خودرو و سایپا اگرچه خیلی دیر اما سرانجام به این نتیجه رسیدند که باید به تولید محبوب ترین سگمنت در بازار جهانی رو آورند. تب تند کراس اوور ها و شاسی بلند ها در بازار جهانی به اندازه ای بالا بوده که حالا پر فروش ترین خودرو ها را می توان در این رده دید. حالا بعد از سال ها ری را و آریا به عنوان کراس اوور و هاچبک کراس های ملی به بازار ایران می آیند. دو محصول که قرار است متفاوت باشند و کیفیتی بالاتر از آنچه در دیگر خودروهای ملی دیده ایم را ارائه کنند. توسعه محصولات جدید در کشور را باید به فال نیک گرفت و امیدوار بود که این روند بهتر و بهتر شود اما آن روی سکه کراس اوور های ملی می تواند چندان روشن و امیدوار کننده نباشد. بنظر می رسد ورود محصولاتی در کلاس های جدید گستره انحصار در خودروسازی را بیشتر از قبل کند که در ادامه به چگونگی این روند خواهیم پرداخت.
کف بازار در انحصار ایران خودرو و سایپا
در ایران هم مثل هر بازار دیگری، فروش حداکثری برای خودروهای با قیمت پایین تر ثبت می شود. این یعنی اقتصادی ها بیشتر فروش را در دست دارند. خودروهای اقتصادی هم در بازار ایران کاملا توسط دو خودروساز بزرگ و دولتی کشور تولید می شود و عملا در این رده خودروساز دیگری نداریم. اما تابه حال این سوال برای شما مطرح شده است که چرا در این رده قیمتی هیچ خودروساز و یا مونتاژ کار دیگری نداریم؟ پاسخ به این سوال خیلی پیچیده است اما جواب ساده این می شود که ایران خودرو و سایپا بر اساس زیرساخت قوی برای تولید و البته بر مبنای پلتفرم های قدیمی توانسته اند که انحصار را در این رده برای خودشان داشته باشند. خودروسازان خصوصی هم تمایلی به ورود به این رده ندارند چراکه ورود به این رده هم زیرساخت وسیع می خواهد و هم جنگ مستقیم با دو خودروساز دولتی خواهد بود. پس آن ها هم ترجیح می دهند حاشیه امن خودشان را در رده های قیمتی بالاتر داشته باشند و سود تضمین شده خود را که حاصل ممنوعیت چند ساله واردات است را به جیب بزنند. البته در سال های اخیر تلاش هایی برای ورود به رده اقتصادی کف یا نزدیک به کف بازار شده اما لابی قدرتمند دو خودروساز کشور هرگز اجازه ورود حریفی قدرتمند به این رده را نمی دهد. در نتیجه یک انحصار شیک شکل می گیرد که علیرغم آن دو خودروساز بدلیل ساختار ناکارآمد، زیان ده هستند!
ایران خودرو و سایپا به کف بازار قانع نیستند
کراس اوور های ملی قطعا قیمتی بالاتر از سدان های ملی خواهند داشت و این یعنی ایران خودرو و سایپا به رده های قیمتی بالاتر ورود می کنند. اما چرا باید از این ورود ترسید؟ چون پیش بینی می شود شما در آن رده قیمتی هیچ رقیبی برای این دو خودروی ملی نداشته باشید. به عبارت ساده تر تخصیص ارز، تعرفه واردات قطعات مونتاژی و تعرفه واردات خودرو به گونه ای تنظیم می شود که در بازار رقیبی در حد اندازه های ری را و آریا و با همان قیمت نداشته باشید. در یک بازار آزاد و رقابتی باید شرایطی فراهم شود که شما بتوانید در همان رده قیمتی رقبایی مونتاژی و یا وارداتی شناسایی کنید و در این شرایط ری را و آریا باید با چنان کیفیتی عرضه شوند که مشتری با کمال میل به سمت خرید آن ها برود. اما روند بازار و صنعت ما تا امروز نشان داده که هرگز چنین روندی نخواهیم داشت. در بهترین حالت شما با پول ری را بتوانید یک مونتاژی در یک رده پایین تر بخرید و باز هم ایران خودرو و سایپا در بازاری بی رقیب جولان می دهند.
این همه ماجرا نیست! جهانی شدن ترند کراس اوور ها باعث شده تا تولید کراس اوور ها و هاچبک کراس های میان رده هزینه تولید پایین تری داشته باشند و با همگام سازی پروسه تولید، سود ناشی از فروش این خودروها به مراتب بیشتر از هر کلاس دیگری خواهد بود. این یعنی اگر سود ناشی از انحصار به ایران خودرو و سایپا مزه کند، هیچ بعید نیست که تعرفه واردات قطعات مونتاژی و واردات خودرو و همچنین قوانین به گونه ای تنظیم شوند که تیراژ و فروش دو خودروساز دولتی به به حد دلخواه برسد. توجه داشته باشید این روند بر اساس آنچه تا به امروز در کشور دیده ایم و همچنین بررسی روند فعلی صنعت کشور پیش بینی می شود و قطعا با تغییرات عمیق و ساختاری، نتایج می تواند متفاوت باشد.
صادرات , حلقه گمشده در صنعت خودرو
بدون تردید زیرساخت صنعت خودرو در کشور ما گستردگی نگاه های صادراتی را دارد اما چرا این امر محقق نمی شود؟ زمانی از یک تولید کننده می توان صادرکننده ساخت که بازاری آزاد و رقابتی (و البته غیر دولتی) در داخل آن کشور داشته باشیم. پس طبیعتا با ساختار و قواعد دولتی و صنعتی ما نمی توان چندان به صادرات خودرو امیدوار بود. اگرچه اخیرا صادرات خودرو از ایران به روسیه و ونزوئلا در تعداد قابل توجهی رقم خورده است اما نباید فراموش کنیم که این صادرات بستگی به روند سیاسی کشور ها دارد و نه کیفیت محصول ما. به زبان ساده تر اگر روسیه به اوکراین حمله نمی کرد و تحریم های همه جانبه را نداشت، باز هم خودروهای ایرانی به این کشور می رفتند؟ یا اگر ونزوئلا سیاست های باز و متفاوتی داشت، مقصد خودروهای ایرانی بود؟
در مورد کراس اوور ها هم همین داستان را داریم. کراس اوور های می توانند در بازار های صادراتی جذاب تر باشند. ترند های جهانی باعث می شود تا در هر بازاری یک کراس اوور را راحت تر از یک سدان بخرند. اما آیا دو کراس اوور ملی ما در حد و اندازه های نمونه های خارجی (بخصوص چینی) همرده خود هستند؟ البته که قضاوت برای این قیاس ها بسیار زود است اما اگر روال همان چیزی باشد که تا امروز از صنعت خودروی پس از انقلاب دیده ایم، پس نمی توان آینده صادراتی روشنی برای این دو خودروی ملی متصور بود و بازار هدف اصلی داخلی است و تنها با انحصار است که فروش قابل قبول ثبت می شود.
با سلام و تحیت
ورود خودرو ری را ، ادامه انحصار و رانت و چپاول ملت ایران را در پی دارد.
و این همان چیزیست که انحصار طلبان میخواهند و سالهاست برای انجام آن سر از پا نمیشناسند!!!!
ولی نمی دانند که سرانجام روز رسیدگی به اعمال آنان فرا خواهد رسید و باید برای پاسخگویی در محضر عدل الهی آماده شوند و آن روز دیر نیست!!!!!
ولله الحمد
شکل ظاهری جلو ری را افتضاح…زشت