فصل صفر، قسمت سوم: انواع خودروهای برقی کدام اند؟چند نوع خودروی الکتریکی شده داریم؟
فصل صفر، قسمت سوم: انواع خودروهای برقی کدام اند؟چند نوع خودروی الکتریکی شده داریم؟
خودروی برقی یک اسم کلی است؛ پشت این اسم، چند معماری متفاوت پنهان شده که رفتار، هزینهی مالکیت و حتی شکل استفادهی روزمره را عوض میکنند. خب ، سراغ تعریف دقیق هر دسته میرویم، انواع آن ها را معرفی میکنیم و از هر نوع نمونه های تا حد امکان آشنا را مثال میزنیم تا به طور ملموس تری متوجه تفاوت انواع برقی ها شویم.
تقریبا ۶ دسته ی اصلی و کلی داریم که یک به یک شرح خواهیم داد:
| BEV خودروی تمامبرقی (فقط باتری و موتور برقی، بدون باک/اگزوز) |
| PHEV پلاگینهیبرید (برق + بنزین، باتری قابل شارژ از پریز) |
| HEV هیبرید خودشارژ (بدون شارژ از پریز؛ کمک برقی برای کاهش مصرف) |
| MHEV مایلدهیبرید (نسخهٔ سبکِ هیبرید با صرفهجویی کمتر) |
| (Range-Extender)EREV برقی با ژنراتور بنزینی (حرکت برقی، موتورِ کوچک فقط تولید برق) |
| FCEV برقیِ پیلسوختی هیدروژنی (تولید برق در لحظه با هیدروژن) |
تمامبرقیهای بدون تبصره BEV : از باتری تا چرخ، بیواسطه
تمامبرقی یعنی سادهترین تعریفِ «برق روی چرخها»: باتری انرژی را ذخیره میکند، اینورتر آن را به زبان موتور ترجمه میکند و چرخها بیواسطه میچرخند؛ بدون باک، بدون اگزوز، و بدون مکثِ تعویضدنده. همین معماری جمعوجور است که به رانندگیِ خطی جان میدهد و خرج نگهداری را به شدت کم میکند. از برندهای پریمیوم تا گزینههای خانوادگی و اقتصادی به بازار ایران آمده و کنار هم ایستادهاند.
تفاوت آن ها با پلاگینهیبریدها (PHEV) که هم موتور بنزینی دارند و هم شارژ از پریز، و هیبریدهای غیرقابلشارژ (HEV/MHEV) که فقط برای کاهش مصرف در کنار موتور بنزینی کار میکنند، همین «برقیِ صددرصد» بودن است. در ویترین وارداتیِ جدید به بازار ایران هم نامهای جدی روی تابلو آمدهاند: Audi Q4 e-tron، BMW iX1، Mercedes-Benz EQA، Toyota bZ4X و Volkswagen ID.4 و ID.UNYX ؛ کنار اینها، گزینههای اقتصادیتر بازار ایران مثل MG4 EV، Skywell ET5 و KMC E30X هم سبد را کامل کردهاند و برای ارجاع تاریخی میشود به حضور محدود JAC iEV7S اشاره کرد. اگر شارژ خانگی دارید و رفتوآمدتان عمدتاً شهری است، BEV امروز منطقیترین انتخاب است؛ فقط پیش از تصمیم، تیپ دقیقِ واردشده (باتری/برد/توان)، نقشهٔ محل های شارژ سریع در مسیرهای واقعیتان و وضعیت خدمات شرکت واردکننده را چک کنید تا انتخاب از «مد روز» به «روزمرهٔ بیدردسر» تبدیل شود.
پلاگینهیبریدها PHEV: دوگانهای که با پریز جدی میشود
PHEVها همان هیبریدهای قابلشارژند: یک پیشرانهی الکتریکی کامل در کنار موتور بنزینی، با باتری بزرگتر که از پریز شارژ میشود. اگر شارژ خانگی داشته باشید، رفتوآمد روزانه را تمامبرقی طی میکنید و برای جاده، موتور حرارتی خیالتان را از بابت مسیرهای طولانیتر راحت میکند. در بازار ایران، مسیر واردات PHEVها کندتر از BEV بوده، اما موج تازهی واردات (در فهرستها و طرحهای جدید) باعث شده نگاهها به نسخههای پلاگینِ برندهای چینی و اروپایی دوباره جدی شود؛ هرچند انتخاب نهایی، به سهمیهها و مجوزها گره خورده است.
نکتهی کلیدی: PHEV زمانی ارزش واقعیاش را نشان میدهد که واقعاً شارژ شود. اگر عادت شارژ شبانه شکل نگیرد، عملاً وزن و هزینهی اضافه حمل میکنید بدون آنکه صرفهجویی ملموستری ببینید.
هیبریدهای غیرقابلشارژ HEV/MHEV: صرفهجویی شهری، بیدردسر پریز
در HEV و نسخهی سبکترش MHEV، خودرو از پریز شارژ نمیشود. یک موتور/ژنراتور برقی کوچک کنار موتور بنزینی مینشیند و با ترمز احیایی و مدیریت هوشمند، مصرف سوخت را پایین میآورد؛ مخصوصاً در ترافیک. این دسته هنوز «برقیِ تمامعیار» نیست، اما برای رانندهای که به شارژر دسترسی ندارد، صرفهجویی عملی و قابل اتکاست. با اینکه تمرکز واردات ۱۴۰۳–۱۴۰۴ روی EVهای کامل و چند مدل شاخص بوده، هیبریدها در بازار ایران از قبل هم حضور پررنگی داشتهاند و الگوی استفادهی شهری را بهخوبی پوشش میدهند. تویوتا پریوس شناخته شده ترین خودروی این دسته در ایران است و در وارداتی های جدید هم Toyota Camry Hybrid از شاخص ترین خودروهای قابل ذکر است. در سالهای گذشته سوناتا های هیبرید هم جز خودروهایی از این دسته بودند که با استقبال نسبتا خوبی روبه رو شدند.
بردافزا EREV/Range-Extender
در EREVها، چرخها فقط با موتور برقی میچرخند؛ موتور بنزینیِ کوچک تنها نقش ژنراتور را دارد تا باتری را در مسیرهای طولانی پشتیبانی کند. این رویکرد، استرس برد را کم میکند اما پیچیدگی و هزینهی سیستم را بالا میبرد. بازار ایران هنوز نمونهی جریانساز از این دسته ندیده، ولی با توجه به ترکیب سفرهای بینشهری و زیرساخت در حال شکلگیری، اگر در توزیع واردات آزادتر عمل شود میتواند برای بخشی از کاربران منطقی باشد. در فهرستهای وارداتیِ این دو سال، سهم اصلی با BEV بوده است.
برقی و هیدوژنی
FCEVها باتری کوچکتری دارند و برق را در لحظه از واکنش هیدروژن و اکسیژن در پیل سوختی تولید میکنند؛ مزیت بزرگ، سوختگیری سریع و برد بالا است. اما تأمین هیدروژن و ساخت ایستگاه، سرمایهگذاری سنگینی میخواهد. فعلاً نه در واردات رسمی ایران نامی از FCEV دیده میشود و نه شبکهی سوختگیریاش وجود دارد؛ بنابراین برای بازار امروز، بیشتر یک تئوری آینده نگرانه است تا گزینهی خرید.
انتخاب بر اساس واقعیت استفاده، نه صرفاً اسم دسته
دستهبندیها روی کاغذ سادهاند؛ تصمیم واقعی را زیرساخت شارژ، الگوی رفتوآمد و بودجهی کل مالکیت میسازد. اگر شبها برق در پارکینگ دارید و سفرهای خیلی بلندتان کم است، BEVها امروز بهترین تجربهی روزمره را میدهند (مصرف پایین، سرویس کمتر). اگر سفر بینشهریِ پرشمار دارید و شارژ خانگی هم دارید، PHEV میتواند «بهترینِ هر دو دنیا» باشد؛ بهشرط آنکه شارژ را جدی بگیرید. اگر دسترسی به پریز ثابت ندارید یا اجارهنشین هستید، HEVها بدون دردسر شارژ، بخش بزرگی از صرفهجویی را به شما میدهند.
در ایران، بحث زیرساخت شارژ همزمان با موج واردات جلو میرود؛ این یعنی انتخاب امروز شما، بهاحتمال زیاد طی یکی دو سال آینده «راحتتر» میشود، نه سختتر.
جمعبندی
خودرو برقی یک خانوادهی متنوع است: از BEVهای یکپداله و بیادعا تا PHEVهایی که با پریز جان میگیرند، از HEVهای شهری تا الگوهای آیندهنگر مثل FCEV بازار ایران هم—با همهی محدودیتها—به سمت تنوع واقعی حرکت کرده .نامهای پریمیوم مثل iX1 یا bZ4X برای مشتریانی که سرویس و نشان تجاری را پررنگتر میخواهند اکنون در دسترس تر بنظر میرسند . تصمیم نهایی، همان فرمول سادهی همیشگی است: مسیر روزانه، امکان شارژ، بودجهی کل. اگر این سه را شفاف کنید، دستهی مناسب خودش شما را پیدا میکند.
خودروی چینی نیو EC6 پس از تصادف دو نیم شد!
خودروهای برقی و پلاگین هیبرید هم شامل محدودیت تردد آلودگی هوا میشوند!
جدیدترین آمارها از فروش خودروهای برقی در جهان؛ عمیق تر شدن شکاف بین چین و آمریکا
فورد پس از کالبدشکافی خودروهای برقی چینی شوکه شد؛ زنگ خطر برای خودروسازان بزرگ دنیا 
توی ساخت خودرو های تمام برقی و برد افزا ،
( نه هیبرید ) ، بهترین کار اینکه هر خودروساز ، یه پلت فرم کاملا جداگانه برای ابن جور خودرو هاش ، توسعه بده.
نه اینکه یه ماشین بنزینی ، تبدیل بشه به یه ماشین برقی یا برد افزا.
مثل ب ام و های برقی ، هوندا ENS1 ، هیوندای کونا برقی ، آریزو ۵ برقی ، فونیکس FX برقی و …
یا همین هایلوکس جدید.
که متاسفانه ب ام و ، اصلا اینو رعایت نمی کنه.
و ایران هم مطمئنا تا سال ها بعد ، نه خودروی برقی می سازه ، نه اصلا می تونهپلت فرم جداگانه برای این خودروها توسعه بده با عقب موندگی که داریم و مدیریت ضعیف و تحریم.
بنظرم مردم رو اول باید به استفاده از خودروهای هیبریدی بدون شارژ تشویق کرد
مصرف سوخت کمتر و آلودگی کمتر میتونه برای مشکل آلودگی و هزینه سوخت مفید باشه.
هنوز فاصله زیادی داریم تا خودروهای تمام برقی تو خیابون ها باب بشه.
با وضع کنونی برق ،خط کشیدن دور واردات ماشین هایی با باتری قابل شارژ بهترین کار ممکنه اگه هیبریدهای باکیفیت به جاشون وارد بشن.
اگر خودروهای تمام برقی با باطری های ظرفیت ۸۰ کیلووات ساعت و بیشتر ، با قیمت واقعی و تیراژ بالا در کشور عرضه شوند ، با توجه به محدوده مسافتی قابل قبولی که میتوانند طی کنند ، تا حد زیادی مشوق مردم به سمت استفاده از این نوع خودروها و در نتیجه کاهش موثر آلودگی هوا خواهد بود .
باعرض سلام واحترام خسته نباشی من یه نفر کارگرم الان سه سال خونه نشین شدم پای راستم فلج شده سه سال گوشه خونه افتادم سال ۱۴۰۰ دیسک کمرم پاره شد در محل کارم بعد از دوماه استراحت پزشکی پزشک معالج بهم نامه ازکارافتادگی دادن نباید کار میکردم اما از طرف مدیر تولید شرکت منو وادار به کار کردن وبعد از دوماه فعالیت عملم عود کرده منجر به ضایع نخاعی پای راستم فلج کرده الان از شما بزرگواران درخواست دارم منو برای قره کشی خودرو ثبت نام بفرمایید اگه امکانش هست
باتشکر وسپاس