شارژ برقی وارد پمپ بنزین‌ها شد
طرح نصب دستگاه‌های شارژ خودروهای برقی در جایگاه‌های سوخت ایران آغاز شد، اما چالش‌های اجرایی و توجیه اقتصادی، موفقیت آن را تهدید می‌کند.
آغاز طرح شارژ برقی در جایگاه‌های سوخت
به گزارش آخرین خودرو، رضا نواز، سخنگوی صنف جایگاه داران از آغاز طرح نصب دستگاه‌های شارژ خودروهای برقی در جایگاه‌های سوخت خبر داد. این طرح که در سه فاز اجرا می‌شود، با هدف توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل پاک طراحی شده است. رضا نواز، سخنگوی صنف جایگاه داران، در گفت‌وگو با ایسنا اعلام کرد که فاز نخست این طرح بر کلان‌شهرها، جاده‌های پرتردد و مسیرهای زیارتی و گردشگری متمرکز است. فاز دوم محورهای مو اصلاتی اصلی کشور را پوشش می‌دهد و فاز سوم به شهرهای کوچک و متوسط می‌رسد. این طرح، اگرچه گامی مثبت به سوی پایداری زیست‌محیطی است، اما با چالش‌هایی مواجه است که پیش تر نیز در مصوبه شورای اقتصاد در سال ۱۴۰۴ مطرح شده بود.
پیشینه طرح و الزامات قانونی
در ۳۰ فروردین ۱۴۰۴، شورای اقتصاد مصوبه‌ای با عنوان «طرح حمل‌ونقل درون شهری عمومی و پاک» تصویب کرد که بر اساس آن، از ابتدای سال ۱۴۰۴، صدور و تمدید مجوز جایگاه‌های سوخت شهری و بین شهری منوط به اختصاص فضا برای حداقل یک ایستگاه شارژ تک نازل برای خودروهای برقی خواهد بود. این مصوبه، اگرچه با نگاهی آینده‌نگر تدوین شده، اما از همان ابتدا با انتقاداتی مواجه شد. رضا نواز در آن زمان این مصوبه را «شتاب‌زده» خواند و بر لزوم توجیه پذیری اقتصادی و توجه به تعداد خودروهای برقی تأکید کرد. حالا، با اعلام آغاز طرح نصب دستگاه‌های شارژ خودروهای برقی، به نظر می‌رسد بخشی از این انتقادات همچنان پابرجاست.
فازبندی طرح و انعطاف در اجرا
بر اساس اظهارات نواز، اجرای طرح نصب دستگاه‌های شارژ خودروهای برقی اجباری نیست و جایگاه‌هایی که داوطلبانه ثبت‌نام کنند، مشمول نصب این تجهیزات می‌شوند. این انعطاف می‌تواند فرصت مناسبی برای جایگاه داران فراهم کند تا با ارزیابی تقاضا و سودآوری، در این طرح مشارکت کنند. فاز نخست، با تمرکز بر کلان‌شهرهایی مانند تهران و مسیرهای پرتردد، به‌دنبال پاسخگویی به نیازهای اولیه ناوگان روبه رشد خودروهای برقی است. اما این پرسش مطرح است که آیا زیرساخت‌های فعلی و تعداد خودروهای برقی در ایران، توجیه اقتصادی لازم برای این سرمایه‌گذاری را فراهم می‌کند؟
چالش‌های اجرایی و توجیه اقتصادی
یکی از موانع اصلی پیش روی این طرح، کمبود ناوگان خودروهای برقی در ایران است. نواز تأکید کرده که توسعه تدریجی این ناوگان، پیش‌نیاز موفقیت طرح است. در حال حاضر، تعداد خودروهای برقی در ایران بسیار محدود است و زیرساخت‌های شارژ نیز در مراحل ابتدایی توسعه قرار دارند. این موضوع، جایگاه داران را در برابر ریسک سرمایه‌گذاری با بازدهی نامعلوم قرار می‌دهد. علاوه بر این، اجرای طرح به صورت پیمانکاری و سرمایه‌گذاری مشترک، نیازمند هماهنگی دقیق بین سرمایه‌گذاران و مالکان جایگاه‌هاست. فقدان برنامه‌ریزی دقیق برای تأمین تجهیزات و مدیریت هزینه‌ها می‌تواند اجرای طرح را به تأخیر بیندازد.
در ادامه به بررسی چند سوال کلیدی و مبهم خواهیم پرداخت که تاثیر مستقیم در استقبال یا اجتناب مردم و جایگاه‌دارن خواهد داشت، می‌پردازیم:
نحوه تأمین انرژی برای دستگاه‌های شارژ خودروهای برقی در جایگاه‌های سوخت چگونه خواهد بود؟
آیا تمام جایگاه‌های مجهز به شارژر برقی، به پنل‌های خورشیدی نیز تجهیز خواهند شد؟
آیا اجرای این طرح، تغییرات معماری در ساختار جایگاه‌های سوخت را الزامی می‌کند؟
با توجه به تعداد محدود پمپ بنزین ها، ناکافی بودن نازل‌ها و فرسودگی تجهیزات فعلی، اگر یک لاین به خودروهای برقی اختصاص یابد که گاهی تا یک ساعت در جایگاه پارک می‌کنند، تمهیدات مدیریتی برای جلوگیری از اختلال در سوخت‌رسانی خودروهای بنزینی اندیشیده شده است؟
تجربه اجبار و شتاب‌زدگی
مصوبه شورای اقتصاد در فروردین سال ۱۴۰۴، با الزام جایگاه داران به ایجاد ایستگاه‌های شارژ، رویکردی سخت گیرانه تر از طرح کنونی داشت. اما همان‌طور که نواز اشاره کرده بود، شتاب‌زدگی در اجرای این سیاست‌ها، بدون در نظر گرفتن واقعیت‌های بازار، می‌تواند به شکست منجر شود. طرح جدید، با حذف اجبار و ارائه انعطاف در فازبندی، تلاش کرده این نقص را برطرف کند. با این حال، همچنان مشخص نیست که آیا بررسی‌های لازم برای تأمین تجهیزات، آموزش نیروی انسانی و هماهنگی با شبکه برق کشور به طور کامل انجام شده است یا خیر.
مزایای زیست‌محیطی و اقتصادی طرح
توسعه زیرساخت‌های شارژ خودروهای برقی می‌تواند تأثیرات مثبتی بر محیط زیست ایران داشته باشد. کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، بهبود کیفیت هوای کلان‌شهرها و حرکت به سوی حمل‌ونقل پایدار از جمله اهداف این طرح است. علاوه بر این، با افزایش تعداد خودروهای برقی، جایگاه داران می‌توانند از ارائه خدمات شارژ به عنوان منبعی جدید برای درآمد استفاده کنند. اما این مزایا تنها در صورتی محقق می‌شود که دولت و بخش خصوصی هماهنگی لازم را برای توسعه همزمان ناوگان و زیرساخت‌ها ایجاد کنند.
آینده طرح و پیشنهادات
برای موفقیت طرح نصب دستگاه‌های شارژ خودروهای برقی، لازم است دولت مشوق‌هایی مانند معافیت‌های مالیاتی یا یارانه برای جایگاه داران در نظر بگیرد. همچنین، توسعه تولید داخلی خودروهای برقی یا تسهیل واردات آن‌ها می‌تواند تقاضا را افزایش دهد. هماهنگی با وزارت نیرو برای تأمین برق مورد نیاز ایستگاه‌های شارژ نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. در نهایت، اطلاع‌رسانی شفاف و آموزش جایگاه داران می‌تواند اعتماد آن‌ها را به این طرح جلب کند.
جمع‌بندی
طرح نصب دستگاه‌های شارژ خودروهای برقی در جایگاه‌های سوخت، گامی مهم در مسیر توسعه حمل‌ونقل پاک در ایران است. با این حال، موفقیت این طرح به عواملی مانند توسعه ناوگان خودروهای برقی، توجیه اقتصادی و هماهنگی بین بخش‌های مختلف وابسته است. انعطاف در اجرا و حذف اجبار، رویکردی منطقی برای جلب مشارکت جایگاه داران است، اما چالش‌های اجرایی همچنان پابرجاست.
خرید خودرو برقی در حال حاضر کمتر است چرا که خریدار می سنجد که جایگاه کافی ایستگاه شارژ در سراسر کشور وجود ندارد. و از طرفی خریداران قبلی هم به راحتی نمی توانند استفاده کنند چرا سفرهای بین شهری نمی توانند انجام دهند یا در تمام شهر ها ایستگاه شارژ وجود ندارد. پس دو راه وجود دارد یا بستر را همزمان با فروش خودرو گسترش بدهیم یا واردات خودرو برقی متوقف شود را بسترش آماده شود.
از طرفی این که نصب ایستگاه شارژ در پمپ بنزین از اجبار به دلخواه تغییر کرده بد است چون زمانی که اجبار بود فروش خودرو برقی هم افزایش پیدا می کرد چرا که خریدار می سنجید حداقل به تعداد جایگاه های پمپ بنزین ایستگاه شارژ خودرو برقی وجود دارد و ترغیب به خرید می شد.
ایستگاه های شارژ خودرو برقی با توجه به افزایش تعرفه ای که در اردیبهشت ماه دارد درآمد بسیار خوبی دارد و بازگشت سرمایه آن کمتر از یک سال است.
خرید خودرو برقی اشتباه محض ه!در بحث زیست محیطی و کاهش آلودگی هوا هیچ تاثیری نداره چون ۹۰ درصد برق کشور از سوخت فسیلی تامین میشه! تعرفه برق برای شارژر خودرو برقی در حالت عادی بیشتر از یه هزینه خودروی بنزینیه! مشکل ناترازی در فصل تابستان! تعویض یک ماژول باتری خودرو برقی همین الان تقریبا ۱۳۰ میلیونه، بعد از پنج سال باید تعویض بشه! دو ماژول هفت سال ، کل ماژول ها و تعمیر یونیت ها هزینه ی سرسام آور! یه خودرو بنزینی با مصرف ۲۵ لیتر در صد کیلومتر ، هزینه کمتری نسبت به یه خودروی هایبرید پلاگین هایبرید و برقی داره ! خودرو برقی نخرید!
درسته که برق از سوخت فسیلی تأمین میشه ولی نسبت اون تقریبا ۵ تا ۶ برابر از خودرو های یورو ۶ کمتر هست، تازه آلودگی اون هم توسط نیروگاه ها بسیار کمتر میشه