۲۸۰۰خودرو مانده در گمرک؛ بحران مدیریت
بازدید دادستان تهران و کشف ۲۸۰۰ خودروی وارداتی مانده، بار دیگر ضعف مدیریت گمرک ایران و بحران خودروهای مانده را آشکار کرد.
بازدید دادستان و اعلام گزارش به صداوسیما
دادستان تهران، علی صالحی، 24 شهریور ۱۴۰۴ در بازدید از گمرک با ۲۸۰۰ دستگاه خودروی وارداتی مانده در گمرک مواجه شد. بر اساس گزارش خبرگزاری صداوسیما، تمامی خودروها و کالاهای مشابه باید ظرف سه روز تعیین تکلیف شوند و نتیجه نهایی به دادستانی اعلام گردد. این اقدام در حالی است که وعده‌های مشابه بارها داده شده، اما خودروهای مانده در گمرک همچنان بلاتکلیف هستند و هیچ تغییری در سرعت فرآیندها مشاهده نمی‌شود. کارشناسان معتقدند این وضعیت نه تنها نشان‌دهنده ضعف مدیریتی است، بلکه اثر مستقیم بر بازار خودرو و اعتماد عمومی دارد.
تجربه تلخ بندرعباس و بی‌عملی مدیران
حادثه آتش‌سوزی ششم اردیبهشت ۱۴۰۴ در گمرک بندرعباس که به نابودی بخشی از خودروهای وارداتی منجر شد، باید تلنگری جدی برای اصلاح ساختار ترخیص کالاها باشد. با این حال، خودروهای مشابه هنوز در همان شرایط باقی مانده‌اند. بی‌توجهی به این تجربه تلخ، همراه با وقوع جنگ ۱۲ روزه با رژیم صهیونیستی، نشان می‌دهد که حتی بحران‌های بزرگ هم توان تغییر وضعیت گمرک را نداشته‌اند. این موضوع بار دیگر پرسش اصلی را مطرح می‌کند که چرا خودروهای مانده در گمرک ترخیص نمی‌شوند و چه اقداماتی برای پیشگیری از تکرار این بحران انجام شده است.
خسارت‌های اقتصادی و اجتماعی خودروهای مانده در گمرک
هر خودروی وارداتی با صرف ارز، حمل‌ونقل، تشریفات و ثبت سفارش وارد کشور شده، اما با دپو شدن در گمرک عملاً سرمایه ملی به خواب می‌رود. این وضعیت باعث استهلاک خودروها، اتلاف منابع و افزایش قیمت بازار داخلی شده است. مشتریانی که خودرو را پیش‌خرید کرده‌اند و فعالان بازار، با بی‌اعتمادی و خشم پنهان نسبت به دستگاه‌های اجرایی مواجه هستند. بر اساس گزارش‌های کارشناسان، دپوی طولانی خودروها موجب کاهش نقدینگی فعال در بازار و افزایش فشار بر اقتصاد کشور شده است. خودروهای مانده در گمرک نماد ناکارآمدی مدیریتی و بی‌توجهی به منافع ملی در شرایط بحران ارزی و اقتصادی هستند و تأثیر مستقیم بر اعتماد عمومی و رفاه شهروندان دارند.
بوروکراسی پیچیده و پاس‌کاری نهادی
مشکل خودروهای مانده تنها یک مشکل اجرایی نیست. وزارت صمت، سازمان استاندارد، سازمان محیط زیست و حتی پلیس در فرآیند ترخیص سهم دارند، اما نبود هماهنگی میان آن‌ها باعث شده هر آیین‌نامه مبهم یا امضای تاخیری هزاران خودرو را متوقف کند. این پاس‌کاری نهادی ادامه دارد در حالی که گمرک باید یکی از چابک‌ترین دستگاه‌های کشور باشد. کارشناسان اقتصادی معتقدند که استفاده ناکافی از فناوری‌های نوین و ظرفیت بخش خصوصی، و فقدان یک سیستم واحد تصمیم‌گیری، باعث شده زمان ترخیص به مراتب طولانی‌تر از استاندارد جهانی شود.
جمع‌بندی؛ بحران مدیریت فراتر از تحریم
ایران با تحریم، بحران ارزی و حتی جنگ‌های منطقه‌ای مواجه است، اما هیچ‌کدام از این عوامل به‌تنهایی مانع ترخیص خودروها نمی‌شوند. مشکل اصلی بحران مدیریت داخلی و نبود هماهنگی میان دستگاه‌هاست. گمرک ایران باید نهادی پویا و فعال باشد که زمان توقف کالا در آن بیش از ۴۸ طول نکشد. خودروهای مانده در گمرک همچنان نشان‌دهنده فقدان اراده برای اصلاح ساختار هستند و اگر این بحران حل نشود، مردم و اقتصاد ملی بیشترین خسارت را خواهند دید. کارشناسان تأکید می‌کنند که تسریع در ترخیص کالا نه تنها به تعادل بازار کمک می‌کند، بلکه از اتلاف منابع و کاهش اعتماد عمومی جلوگیری خواهد کرد.
عدم شایسته سالاری و انتخاب فک و فامیل برای اداره گمرک میشه این 💩