تاریخچه پارس خودرو ؛ خودروسازی که از تولید جیپ آغاز کرد

پارس خودرو یکی از خودروسازان قدیمی در تاریخ صنعت ایران به حساب می آید و ما در این مطلب تاریخچه پارس خودرو را مرور می کنیم.

پارس خودرو یک شرکت خودروسازی ایرانی است که در سال ۱۳۳۵ تاسیس شد. این شرکت در ابتدا خودروهای جیپ را در ایران تولید می کرد و همین باعث شد تا نام این شرکت به عنوان تولید کننده خودروهای پر قدرت و آفرودی شناخته شود.در سال ۱۳۵۲ نام جنرال موتورز ایران برای این شرکت در نظر گرفته شد اما بعد از انقلاب نام این خودروسازی به پارس خودرو تغییر پیدا کرد. پارس خودرو سابقه تولید جیپ ویلیز، کادیلاک سویل، نیسان ماکسیما، نیسان پاترول، نیسان تینا و… را در کارنامه خود دارد. در حال حاضر بزرگ ترین سهام دار پارس خودرو سایپا است و این شرکت زیرمجموعه گروه خودروسازی سایپا به حساب می آید.

تاریخچه پارس خودرو و تاسیس شرکت بازرگانی جیپ

شرکت پارس خودرو در سال ۱۳۳۵ توسط بازرگان خوش ذوق جعفر اخوان با هدف تولید و مونتاژ خودروهای جیپ در کیلومتر ۹ جاده تهران کرج به بهره برداری رسید تا بتواند با همکاری شرکت جیپ آمریکا محصولات این شرکت را در داخل کشور مونتاژ و عرضه کند و طی ادوار مختلف نیز توانست به خوبی عنوان با کیفیت ترین کارخانه خودروسازی کشور را به خود اختصاص دهد. از زمانی که در این شرکت خودروهای امریکایی جیپ، شورلت و کادیلاک مونتاژ می شد تا همین دهه های اخیر که نیسان ماکسیما و تیانا روی خط تولید این شرکت قرار داشت همه و همه گواهی بر کیفیت مثال زدنی محصولات پارس خودرو می باشد.

در ابتدا با مذاکراتی که با شرکت امریکایی صورت گرفت برای اولین بار واردات خودروی جیپ ویلیز اتفاق افتاد و خیلی زود با تجهیز شرکت به دستگاه های مونتاژ و راه اندازی خط تولید جیپ ویلیز به مرحله مونتاژ رسید و در سال ۱۳۳۸ دو محصول دیگر از کمپانی جیپ به نام های جیپ شهباز و وانت سیمرغ به منظور افزایش تنوع روی خط مونتاژ قرار گرفت. با افزایش سهم تولیدات شرکت بازرگانی جیپ در سطح کشور مدیران به فکر افزایش تنوع مدل های سواری افتادند و در سال ۱۳۴۶ دو محصول شرکت رامبلر امریکا به نام آریا و شاهین نیز به سبد محصولات شرکت اضافه گردید و تولید سالیانه در شرکت به ۲۶۵۰ دستگاه رسید که با توجه به تعداد خودرو در سطح کشور در آن سال ها بسیار چشمگیر بود. در ادامه خط تولید جیپ آهو و شهباز در مدل های وانت، کالسکه و کروک نیز اضافه شد تا همچنان این شرکت یکه تاز در تولید خودروهای دو دیفرانسیل لوکس در کشور باقی بماند.

شروع همکاری با جنرال موتورز

در سال ۱۳۵۲ با خرید سهم قابل توجهی از شرکت بازرگانی جیپ توسط شرکت جنرال موتورز نام این شرکت به شرکت سهامی جنرال موتورز ایران تغییر یافت و این بار نوبت شرکت جنرال موتورز بود تا محصولات روز دنیا را در خاک کشورمان به تولید برساند. از همان سال اول شروع فعالیت محصولاتی از جمله شورلت ایران ( در سه تیپ ۲۵۰۰-۲۷۰۰ و رویال) شورلت وانت، شورلت نوا روی خط تولید قرار گرفتند و تنها در سال اول تعداد ۷۰۰۰ دستگاه محصولات این شرکت تولید شد.

کمی جلو تر بیوک اسکای لارک و کادیلاک سویل به عنوان اولین خودروهای هشت سیلندر روی خط مونتاژ قرار گرفتند که بعدها به نام بیوک ایران و کادیلاک ایران شهرت یافتند ومجموعاً در کمتر از ۴ سال ۷۰۰۰۰خودرو از محصولات این شرکت تولید شد. کادیلاک سویل در آن زمان لوکس ترین خودروی تولید داخل بود که با توجه به سال تولید امکاناتی مثال زدنی ازجمله گیربکس اتوماتیک، شیشه های تمام برقی، سیستم انژکتور، فیبر نوری و … مجهز بود که حتی در تولیدات امروزه وطنی نیز برخی از این آپشن ها وجود ندارد. نمونه های کلاسیک و سلامت این خودروها خصوصا کادیلاک سویل از ارزش بالایی برخوردارند و جزو خودروهای پرطرفدار و ارزشمند کلاسیک به حساب می آیند.

آغاز انقلاب و قطع همکاری با جنرال موتورز

همزمان با شروع تحولات سیاسی و انقلاب در سال ۱۳۵۷ شرکت جنرال موتورز فعالیت محدود تری در ایران داشت اما تا سال ۱۳۶۸ تولید محصولات این نشان همچنان در ایران انجام می شد. در سال ۱۳۶۰ شرکت پارس خودرو با شرکت هندی ماهیندرا برای مونتاژ جیپ توسن وارد مذاکره شد و با شروع جنگ تحمیلی جیپ توسن در مدل های توپ دار و فرماندهی با افزودن ادوات جنگی و تجهیزات نظامی نقش بسزایی در پیشبرد هدف های نظامی به عهده داشت. در سال ۱۳۶۵ شرکت پارس خودرو با شرکت ژاپنی نیسان برای تولید و مونتاژ یک خودروی دو دیفرانسیل به نام پاترول وارد مذاکره شد و از بهمن ماه همان سال تولید انبوه مدل ۴ درب آن آغاز شد و در آبان ماه ۱۳۶۶ نمونه دو درب آن نیز روی خط تولید پارس خودرو قرار گرفت که می توان گفت لوکس ترین خودروی شاسی بلند در زمان خود به حساب می آمد.

پاترول نیز همانند جیپ در طی سال های جنگ تحمیلی با مدل های مختلف از جمله آمبولانس و … توانست کمک بسزایی در عملیات ها داشته باشد. در ابتدای دهه ۷۰ با اعمال تغییراتی در کابین و بدنه از جمله انتخاب لاستیک های پهن تر، تریم دو رنگ بدنه و کابین در دو تریم سورمه ای و کرم پاترول بیشتر توانست نقش یک خودروی شاسی بلند لوکس را ایفا کند. همچنین به دلیل استهلاک پایین و دوام بالا تعداد قابل توجهی از آن در ارگان های دولتی نیز استفاده می شد. سال ۱۳۷۸ سهام شرکت پارس خودرو در سازمان بورس عرضه شد و ۵۱% از سهام این شرکت توسط شرکت سایپا خریداری شد و بخشی از خطوط تولید پراید به عنوان خودروی استراتژیک سایپا به پارس خودرو منتقل شد. همچنین خط تولید رنو ۵ نیز به پارس خودرو منتقل شد و با اعمال تغییراتی در سال ۱۳۷۵خودروی سپند ۲ در شرکت پارس خودرو تولید شد.

نیسان ماکسیما و شروع دوباره در تاریخچه پارس خودرو

در آغاز دهه ۸۰ شمسی پارس خودرو با شریک دیرینه اش نیسان موتور قرارداد عرضه و مونتاژ یک سدان سایز بزرگ و لوکس یعنی ماکسیما را منعقد کرد و در دو تیپ ۴ سرعته اتوماتیک و ۵ سرعته دستی به بازار عرضه شد. ماکسیما خیلی زود جزو لوکس ترین و محبوب ترین های بازار قرار گرفت تا جایی که پس از گذشت سالها همچنان پرطرفدار است. علاوه بر آن سال ۱۳۸۱ پیکاپ نیسان، سرانزا و رونیز هم به سالن مونتاژ پارس خودرو رسیدند تا یک بار دیگر این شرکت همانند گذشته به عنوان تنها شرکت داخلی مونتاژ کننده خودروهای باکیفیت و لوکس به کار خود ادامه دهد.

همچنین دو کراس اور دیگر از شرکت نیسان یعنی مورانو و قشقایی نیز بصورت واردات توسط پارس خودرو به بازار عرضه شدند اما برخلاف تصور هیچ گاه مانند سایر تولیدات نیسان نتوانستند فروش خوبی را تجربه کنند و با توجه به فروش پایینی که داشتند خیلی زود عرضه آن ها متوقف شد. سال ۱۳۸۶ پارس خودرو با شرکت رنو فرانسه وارد مذاکره شد و خط تولید محصولات رنو با ظرفیت ۳۵ دستگاه در هر ساعت به بهره برداری رسید و خودروهای مگان و لوگان (تندر ۹۰) در دو تیپ اتومات و دستی روی خط تولید قرار گرفتند. مگان در تیپ فول به موتور ۲ لیتری و گیربکس اتوماتیک ۴ سرعته مجهز بود و رقیبی برای زانتیا بشمار می رفت. علاوه بر این تیپ دیگری از مگان با موتور ۱/۶ لیتری و گیربکس دستی به بازار عرضه شد. همچنین طی این سال ها پارس خودرو موفق شد سالن بدنه سازی و مونتاژ محصولات جدید خود را مطابق با استانداردهای روز جهانی شرکت رنو تجهیز کند که باعث بالا رفتن هر چه بیشتر کیفیت مونتاژ در این شرکت می شد.

مونتاژ نیسان تیانا و بازگشت به اوج

با توجه به تجربه موفق عرضه نیسان ماکسیما در اوایل دهه ۸۰ و محبوبیتش در بازار، شرکت پارس خودرو که قصد نداشت در سگمنت لوکس خانوادگی میدان را خالی کند این بار محصولی به مراتب مدرن تر و با امکاناتی بیشتر را با نام تیانا روی خط مونتاژ برد تا این شرکت همچنان در زمینه عرضه خودروهای لوکس مونتاژی حرفی برای گفتن داشته باشد. تیانا در دو تیپ فول و نیمه فول بین سال های ۱۳۸۹-۱۳۹۲ تولیدش در پارس خودرو ادامه داشت اما با اعمال تحریم های ظالمانه علیه ایران شرکت نیسان قادر به ادامه همکاری نبود و تولید این ژاپنی باکیفیت برای همیشه متوقف شد.

طی سال های تحریم شرکت پارس خودرو با شرکت برلیانس که شریک تجاری بی ام و آلمان نیز بود قرارداد همکاری منعقد کرد و خیلی زود نمونه های برلیانس H230 ، H320 و H330 ، H220 در سایت پارس خودرو مونتاژ شدند. سال ۱۳۹۶ برلیانس از نظر قوای محرکه با یک به روز رسانی و پیشرانه کمی بزرگتر به حجم ۱/۶۵۰ لیتری به بازار عرضه شد و سال ۱۳۹۸ مدل برلیانس کراس با کمی تغییرات در بدنه به بازار عرضه شد. همچنین واردات محصول ون هایس H2L از شرکت برلیانس با کاربری های مختلف در ناوگان حمل و نقل شهری و بین شهری و آمبولانس از دیگر نتایج همکاری پارس خودرو با شرکت برلیانس بود.

پسابرجام و همکاری مجدد با رنو

با کمتر شدن تدریجی اثر تحریم ها و وقوع برجام کم کم شرکت هایی که با ایران قطع همکاری کرده بودند به ادامه همکاری متمایل بودند شرکت رنو نیز با توجه به سابقه خوبی که در مونتاژ خودروهای مگان و تندر ۹۰ داشت این بار با ارائه دو مدل رنو ساندرو ساده و ساندرو استپ وی در دو تیپ گیربکس دستی و اتوماتیک را در سایت پارس خودرو آغاز نمود و از سال ۱۳۹۴ این خودروها روانه بازار شدند. همچنین در این سال واردات رنو کولئوس نسل اول توسط شرکت پارس خودرو نیز صورت گرفت تا سبد محصولات رنو متنوع تر از قبل شود. هرچند که این نسل از کولئوس در بین رقبا نتوانست جایگاه مورد قبولی را به دست بیاورد و تعداد کمی از آن وارد شد.

پس از اعمال مجدد تحریم ها تولید خانواده ساندرو از سال ۱۳۹۸ نیز متوقف شد. دیگر خودرویی که از سال ۱۳۹۳ جایگزین پیکاپ شد وانت ریچ بود که در واقع این خودرو از پلتفرم مشترک با نیسان پیکاپ بهره می برد و نمونه چینی همان پیکاپ به شمار می رود .پس از سال ۹۸ خط تولید آن به شرکت زامیاد انتقال یافت و تولیدش تا سال ۱۳۹۹ در این شرکت ادامه یافت. با توجه به اینکه سهام عمده این شرکت در اختیار شرکت سایپا می باشد هم اکنون تولید کوییک آر و کوییک اتوماتیک در خطوط تولید پارس خودرو ادامه دارد. سهند نیز دیگر خودروی جدید پارس خودرو می باشد که سال ۱۴۰۱ روی پلتفرم ساینا معرفی شد و در واقع نمونه ارتقا یافته آن می باشد که به زودی به تولید انبوه خواهد رسید. همچنین این روز ها پارس خودرو برنامه واردات محصولاتی از نیسان و رووی سایک را دنبال می کند.

1. رامین صفایی گفت:

   آذر ۱, ۱۴۰۳ در ۷:۵۷ ب٫ظ

   اگر این شرکت مصادره نمیشد و مانند گذشته
   به فعالیت خود ادامه می داد ، الآن یکی از
   اتومبیل سازان بزرگ و معتبر آسیا بود .

   ۹

   ۰

   پاسخ
2. مهرداد گفت:

   آذر ۴, ۱۴۰۳ در ۷:۳۵ ق٫ظ

   با این تاریخچه که گفتین فرقی هم نمیکنه این شرکت دست عاقا زاده هاس و عضوی از مافیای خودرو ایرانه

   ۲

   ۰

   پاسخ
3. مهرداد گفت:

   آذر ۴, ۱۴۰۳ در ۷:۳۶ ق٫ظ

   و این هم عضوی از مافیای خودرو هست

   ۱

   ۰

   پاسخ